„Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowy z dziećmi Holocaustu ” - Patrycja Dołowy

RECENZJA
23\2019
Patrycja Dołowy  – „Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowy z dziećmi Holocaustu ”
Wydawnictwo: Czarne
Liczba stron: 296
Premiera:  27.03.2019 r.

Książki o tematyce wojennej, zawsze budzą we mnie ogromne emocje, a opisy ówczesnych wydarzeń, na długo pozostają w pamięci. Kiedy w tym całym okrucieństwie  znajdujemy dzieci, a lektura oparta jest na faktach, stawka zostaje podwojona.

„Wrócę, gdy będziesz spała” to zbiór rozmów z dziećmi Holocaustu. To  historia opowiedziana z perspektywy dzieci, które często zupełnie nieświadome zostały uchronione przed najgorszym. To historia o  próbach ratowania życia przez matki i przybrane matki, wiążąca się z trudnymi – niejednokrotnie ryzykownymi decyzjami, które okazały się jedyną drogą pozwalająca na przetrwanie.

„Przed nami było ogromne, świeżo zaorane pole. Padał deszcz. Mama kazała mi się położyć w błocie i pełznąć. […] Błoto właziło nam do oczu i ust.”

Uczucia jakie towarzyszyły matkom podczas podejmowania najtrudniejszych wyborów w życiu, a potem dzieciom, które żyły w poczuciu strachu, bólu i tęsknoty za swoimi rodzicami, jest czymś niewyobrażalnym. Rodzicielki  zdawały sobie sprawę, że  w tamtej chwili przekazanie dziecka często obcym ludziom, jest ofiarowaniem im życia po raz drugi.

„Co dziecko obchodzi, że rodzic właśnie ratuje mu życie? Dziecko obchodzi, że rodzic je porzuca.”

Część dzieci nie wiedziała, że nie łączą ich z rodzicami więzy krwi, a biologicznych rodziców nigdy nie będzie im dane poznać. Z wyrazu szacunku do opiekunów, którzy ich wychowali, dopiero po ich śmierci rozpoczęli poszukiwania swoich korzeni.

„Człowiek, który nie zna swoich korzeni, jest w pewnym sensie niepełny.”

Lektura porusza temat antysemityzmu, masowej zagłady Żydów, odizolowania ich od społeczeństwa ( m.in. utworzenia gett), pozbawienia praw. Żydzi z racji swojego pochodzenia zmuszeni byli do ukrywania się w ziemiankach, klasztorach, kościołach. W okresie powojennym emigrowali do Izraela, krajów Azjatyckich, bo wciąż ich pozycja etniczna była zagrożona. 

Historie opowiedziane przez dzieci Holocaustu, które po tak długim czasie wciąż nie chciały mówić o wydarzeniach tamtych lat, wynikały z bólu psychicznego. Przez tyle lat chowały w sobie te niewyobrażalnie trudne doświadczenia, ale z czasem „coś pękło”. Dopiero wtedy mogły już jako dojrzali ludzie opowiedzieć o swoim strachu, uczuciach i niezabliźnionych ranach. 

„Wrócę, gdy będziesz spała” to jedna z lektur, która ukazuje dotąd nieznane mi oblicze wojny, wojny z perspektywy dzieci.

Za egzemplarz bardzo dziękuję Wydawnictwu Czarne.